RTN-NASEKO 32 ESPAZIO ITXITA 2021. URTEAN 1 MILIOI ETA 800 MILA EURO BAINO GEHIAGO INBERTITUTA ARTE ESZENIKOEN PROGRAMAZIO PROFESIONALEAN, ETA 93.000 PERTSONA BAINO GEHIAGO ANTZOKIETARA JOATEN.
Astelehena, Urtarrila 31, 2022
Nafarroko Antzoki Sarea (RTN-NAS) Nafarroako Antzoki Sareak 2021eko oihala jaitsi du eta arrakasta handia izan du programazioan eta publikoan. Joan den urte osoan, RTN-NASek Covid 19ak eragindako errealitatera egokitzen jarraitu du, publikoaren eta sektorean lan egiten duten erakunde guztien beharrei erantzunez. Horregatik, RTN-NASek gure erkidegoan sortzen duen lan-bolumenari balioa eman nahi diogu. Izan ere, gure erakundeak 34 udalerri biltzen ditu une honetan, eta 9.970 eserleku ditu bere espazio eszenikoetan, 268.219 biztanle artatzeko.
Joan den urte osoan ingurune ona izan ez den arren, koordinatzeko dugun gaitasunak eta kulturaren balioaren aldeko apustua egiten jarraitzeko borondateak, milioi bat 800 mila euro baino gehiago inbertitu dira arte eszeniko profesionalen programazioan, 700 emanaldi baino gehiago programatu dira eta 93.000 pertsonatik gorako guztizko publikoa.
PROGRAMAZIOKO DATUAK
RTN-NASekin lotutako antzoki gehienak hurbiltasuneko espazioak diren arren, herritarrentzat beharrezkoak diren kultura-erabilera guztiak hartzen baitituzte (erabilera anitzeko aretoak tokiko kolektiboentzat, liburutegiak, erakusketa-aretoak, etab.), gero eta gehiago kalitatezko titulu profesionalen eskaintza zabal eta askotarikoaren aldeko apustua egiten ari dira. Horretan laguntzen du udalen arteko koordinazioak, asteburu berean ikuskizun bera programatzeko. Horrela, kostuak aurrezten dira, bai cachean, bai koordinazioan eta hedapenean.
Lan-dinamika horien ondorioz, 2021ean, datuak dituzten 32 udalerri elkartuetan arte eszeniko profesionalen 742 emanaldi programatu dira. Guztira, 17 udalek programatu zituzten 2021ean arte eszenikoetako 20 emanaldi profesional baino gehiago, 12 udalerrik programatu zituzten 10 emanaldi baino gehiago eta 3 baino ez ziren iritsi arte eszenikoetako 10 emanaldi profesionaletara.
Lan-dinamika horien ondorioz, 2021ean, datuak dituzten 32 udalerri elkartuetan arte eszeniko profesionalen 742 emanaldi programatu dira. Guztira, 17 udalek programatu zituzten 2021ean arte eszenikoetako 20 emanaldi profesional baino gehiago, 12 udalerrik programatu zituzten 10 emanaldi baino gehiago eta 3 baino ez ziren iritsi arte eszenikoetako 10 emanaldi profesionaletara.
Azterketa diziplinen arabera egiten badugu, 2021ean antzerkia da jarduera programatuena, bere 463 emanaldiek guztizkoaren % 62 osatzen dute, ondoren musikak 181 ekitaldirekin, guztizkoaren % 24, 71 emanaldiek dantza hirugarren postuan jartzen dute programazioaren % 10aren inguruan, eta azkena zirkuak hartzen du, kuotaren % 4arekin, bere 27 emanaldiekin.
Nahiz eta ezin dugun 2021a ohiko urtetzat hartu, hilabete gehienetan edukiera-murrizketa izan baitugu, erabateko programazioko urtetzat jotzen dugu, ez baititugu gure agertokiak inoiz itxi behar izan. Kontrakoa gertatu zen 2020an, udaberri osoan oihala jaitsi behar izan genuenean, zirkunstantzietara egokitu behar izan genuenean eta aurreikusitako funtzioak aire zabaleko espazio alternatiboetan edo udazkeneko denboraldiko egun alternatiboetan mantendu behar izan genituenean. Programazioarekin aurrera jarraitzeko grinak eta kultura funtsezko ondasuntzat hartzeak arte eszeniko profesionalen 550 emanaldi ekarri zituen. 2021ean egindakoa baino % 26 eskas gutxiago.
Nahiz eta ezin dugun 2021a ohiko urtetzat hartu, hilabete gehienetan edukiera-murrizketa izan baitugu, erabateko programazioko urtetzat jotzen dugu, ez baititugu gure agertokiak inoiz itxi behar izan. Kontrakoa gertatu zen 2020an, udaberri osoan oihala jaitsi behar izan genuenean, zirkunstantzietara egokitu behar izan genuenean eta aurreikusitako funtzioak aire zabaleko espazio alternatiboetan edo udazkeneko denboraldiko egun alternatiboetan mantendu behar izan genituenean. Programazioarekin aurrera jarraitzeko grinak eta kultura funtsezko ondasuntzat hartzeak arte eszeniko profesionalen 550 emanaldi ekarri zituen. 2021ean egindakoa baino % 26 eskas gutxiago.
JATORRIA
Tokiko sektoreari eta Nafarroako konpainia profesionalei ematen zaien laguntzak gure apustu handietako bat izaten jarraitzen du; izan ere, haren 328 funtzioak RTN-NASen programazio profesionaleko 742 ekitaldi guztien % 44 dira.
Hizkuntzen arabera egituratzen badugu, 742 funtzioetatik 124 euskaraz egiten dira, eta programazioaren % 17 osatzen dute. Betiere kontuan hartuta 21 udalerrik egiten dutela kontratazio profesionalen bat euskaraz.
INBERTSIO EKONOMIKOA
Guztira, 1.886.651 €erabili dira RTN-NASeko 32 udalerritan 2021ean arte eszenikoen programazio profesionala egiteko. % 23 eskas gutxiago erabili zen 2020an (1.434.001 €), eta urte horretan konfinamenduak kultur jarduera oro geldiarazi behar izan zuen udaberrian zehar.
Bolumen ekonomiko hori ez dagokie soilik udalaren ekarpenei; izan ere, udalerrietan egiten den jarduera asko Foru Gobernuaren deialdien bidez finantzatzen da, INAEMek edo RTN-NASek berak bultzatutako programen bidez.
Udalerrien araberako datuei erreparatuz gero, 2021ean toki-erakundeetako batek 300.000 €baino gehiago bideratu ditu programazio profesionalera, 5 udalek 90.000 €baino gehiago inbertitu dituzte, 9 udalerrik 60.000 €baino gehiago erabili zituzten, 5ek 30.000 €baino gehiago, 10ek 20.000 €baino gehiago eta horietako 2k 20.000 €baino gutxiago erabili zituzten arte eszenikoen programazio profesionala kontratatzeko.
Bolumen ekonomiko hori ez dagokie soilik udalaren ekarpenei; izan ere, udalerrietan egiten den jarduera asko Foru Gobernuaren deialdien bidez finantzatzen da, INAEMek edo RTN-NASek berak bultzatutako programen bidez.
Udalerrien araberako datuei erreparatuz gero, 2021ean toki-erakundeetako batek 300.000 €baino gehiago bideratu ditu programazio profesionalera, 5 udalek 90.000 €baino gehiago inbertitu dituzte, 9 udalerrik 60.000 €baino gehiago erabili zituzten, 5ek 30.000 €baino gehiago, 10ek 20.000 €baino gehiago eta horietako 2k 20.000 €baino gutxiago erabili zituzten arte eszenikoen programazio profesionala kontratatzeko.
Azterketa honen bidez, gure herrietako eta foru erkidego osoko jarduera ekonomikoan kultura-ehunak duen garrantzia islatu nahi da. Zalantzarik gabe, ildo horretan jarraitzeko, ezinbestekoa da kultura-sare horren parte diren erakundeen egonkortasuna, hala nola RTN-NAS erakundeena. Hori dela eta, gure elkarteak ez du aukerarik galtzen Nafarroako Gobernuarekin dugun hitzarmenean urteko plusa eskatzeko; izan ere, 2013tik 2019ra urte osoko pluri bat dugu, eta horrek aukera ematen digu etorkizunerako proiektuekin lan egiteko, inprobisazioan eta ezegonkortasunean bizitzea saihestuz.
PUBLIKOA
Guztira 93.387 pertsona joan dira 2021ean RTN-NASen 32 antzokietara izaera profesionaleko funtzioetan, hau da, udalerri elkartuetako biztanleria osoaren % 35. Ez dugu 2020ko asistentzia islatzen; izan ere, konfinamenduak, hilabete askotan zehar edukiera-murrizketa handiak eta funtzioak kanpora eramateak jende asko bertaratzea eragin zuen. Hori bai, bai aurten, bai aurrekoan, edukiera mugatua denez, kasu askotan agortutako herrien kartela eskegi behar izan dugu.
COVID NEURRIAK
2021ean langileei, konpainiei eta jendeari arreta emateko protokoloekin jarraitu dugu. Era berean, beharrezko seinaleztapen- eta higiene-material guztiekin hornitzen jarraitu dugu, pandemiaren aurrean gure antzokiak leku seguruak direla frogatzen jarraitzeko. Protokoloak egunez egun egokitu ditugu, gure erabiltzaileek maskara daramate espazio eszenikoan ematen duten denboraren % 100ean, antzokien sarreran zapatak eta eskuak desinfektatzen dizkiete, eta guztiek besaulki-patiora sartzen eta irteten dira mailaka, kontaktua eta pilaketak saihestuz. Horretaz gain, gure besaulki guztiek erabateko desinfekzioa jasaten dute funtzio bakoitzaren ondoren.
Benetan uste dugu gure sektoreak pixkanaka bere burua berrasmatzea eta berregokitzea lortu duela, kultur jardueraren jarraipena, segurtasuna eta osasunaren babesa bermatzearen arteko oreka zailean.
2021ean langileei, konpainiei eta jendeari arreta emateko protokoloekin jarraitu dugu. Era berean, beharrezko seinaleztapen- eta higiene-material guztiekin hornitzen jarraitu dugu, pandemiaren aurrean gure antzokiak leku seguruak direla frogatzen jarraitzeko. Protokoloak egunez egun egokitu ditugu, gure erabiltzaileek maskara daramate espazio eszenikoan ematen duten denboraren % 100ean, antzokien sarreran zapatak eta eskuak desinfektatzen dizkiete, eta guztiek besaulki-patiora sartzen eta irteten dira mailaka, kontaktua eta pilaketak saihestuz. Horretaz gain, gure besaulki guztiek erabateko desinfekzioa jasaten dute funtzio bakoitzaren ondoren.
Benetan uste dugu gure sektoreak pixkanaka bere burua berrasmatzea eta berregokitzea lortu duela, kultur jardueraren jarraipena, segurtasuna eta osasunaren babesa bermatzearen arteko oreka zailean.
RTN-NASEN BESTE PROIEKTU BATZUK
Baina gure erakundeak askoz proiektu eta jarduera gehiago daramatza martxan, izaera profesionaleko arte eszenikoen programaziotik harago.
· RTN-NAS zirkuitua
Nafarroako Antzoki Sarearen Zirkuituak, sareak berak Nafarroako Gobernuko Kultura eta Kirol Departamentuarekin elkarlanean antolatutako zikloak, laugarren edizioa izan zuen 2021ean. Programaziorako aurrekontu osoa 178.000 eurokoa izan zen (100.000 euro GNk jarri zituen, eta gainerakoa parte hartu zuten toki entitateek), eta 16 konpainiaren 54 emanaldi egin ziren, Nafarroako konpainia edo artisten ikuskizunen % 75ekin eta 4000 ikusle baino gehiagorekin.
Baina gure erakundeak askoz proiektu eta jarduera gehiago daramatza martxan, izaera profesionaleko arte eszenikoen programaziotik harago.
· RTN-NAS zirkuitua
Nafarroako Antzoki Sarearen Zirkuituak, sareak berak Nafarroako Gobernuko Kultura eta Kirol Departamentuarekin elkarlanean antolatutako zikloak, laugarren edizioa izan zuen 2021ean. Programaziorako aurrekontu osoa 178.000 eurokoa izan zen (100.000 euro GNk jarri zituen, eta gainerakoa parte hartu zuten toki entitateek), eta 16 konpainiaren 54 emanaldi egin ziren, Nafarroako konpainia edo artisten ikuskizunen % 75ekin eta 4000 ikusle baino gehiagorekin.
Aldi berean, zikloan bertan barne-hausnarketa egin da eta hobekuntzak inplementatu dira. Bosgarren edizioan, Sendaberri, Paisaia Eszeniko Berriak izena izango du, gure helburu nagusiari zuzenean erantzunez: gure entzuleei, espazio eszenikoei eta konpainiei laguntzea, eszena-bide berriak irekitzen, adierazteko eta sentitzeko modu berriak. Laster aurkeztuko dugu Sendaberriren edizio berri hau.
· Oholtzara Salto a Escena.
Proiektu honek Nafarroako Kutxa eta La Caixa Fundazioen laguntza du, eta EEAak gazteengana hurbildu eta protagonista bihurtu nahi ditu. Horretarako, bitartekaritzaren, prestakuntzaren eta erakusketaren bidez, haien beharrei erantzuten diegu. Proposamen berritzailea da, eta, bertan, RTN-NASen espazioak koordinatzen dira, jardueren katalogo bat elkarrekin programatzeko. Katalogo hori osatuko dute AA.EE. tailerrek, dantza-elkarbizitzek, antzerki forumeko saioek eta eskola-antzerkiko emanaldiek.
Une honetan laugarren edizioa egiten ari gara (2021-2022), baina 2018an martxan jarri zenetik 41 tailer egin dira, 25 dantza-bizikidetza, 78 antzerki-forum emanaldi eta 43 eskola-antzerki emanaldi. Hori guztia RTN-NASeko 27 herritan garatu da eta 10.000 gazte baino gehiagorentzat.
Proiektu honek Nafarroako Kutxa eta La Caixa Fundazioen laguntza du, eta EEAak gazteengana hurbildu eta protagonista bihurtu nahi ditu. Horretarako, bitartekaritzaren, prestakuntzaren eta erakusketaren bidez, haien beharrei erantzuten diegu. Proposamen berritzailea da, eta, bertan, RTN-NASen espazioak koordinatzen dira, jardueren katalogo bat elkarrekin programatzeko. Katalogo hori osatuko dute AA.EE. tailerrek, dantza-elkarbizitzek, antzerki forumeko saioek eta eskola-antzerkiko emanaldiek.
Une honetan laugarren edizioa egiten ari gara (2021-2022), baina 2018an martxan jarri zenetik 41 tailer egin dira, 25 dantza-bizikidetza, 78 antzerki-forum emanaldi eta 43 eskola-antzerki emanaldi. Hori guztia RTN-NASeko 27 herritan garatu da eta 10.000 gazte baino gehiagorentzat.
· Zu ere Bai!!
RTN-NASen asmoa da gizarteratzea eta gizarte-eraldaketa sustatzea kulturatik abiatuta, gure espazio eszenikoen, Gizarte Zerbitzuen eta udal-erakunde sozialen lankidetzaren bidez. Gure nahia kultur ekipamenduen inplikazio soziala sustatzea da, bertan garatzen diren jarduerek paradigma sozialaren aldaketan funtsezko papera dutela eta benetako demokrazia kultural baterantz eraman gaitzaketela uste baitugu.
Programari atxikitako udalerrien adina, arraza, generoa edo gizarte-egoera edozein dela ere, kalteberatasun-egoeran edo gizarte-bazterketako arriskuan dauden pertsona guztiak dira proiektu honen onuradunak. Gure ateak irekitzen ditugu kolektibo horiek beren ohiko kultur programazio eta jardueretarako sarbidea izan dezaten.
· Sarrerak online saltzeko zerbitzua
Gure elkartearen hasieratik, online sarrerak saltzeko sistema bat ezartzearen alde lan egin dugu. Horretarako, 2014tik Oinarrizko Patroia izeneko tiketariarekin kotizatzen dugu, eta une honetan 31 udalerri erabiltzen ari dira.
· Banatzaileekin elkartzeko jardunaldia
Oso erabilgarria da gure programatzaile elkartuentzat, eta Nafarroako eta Foru Erkidegotik kanpoko banatzaileen proposamen artistikoak bertatik bertara ezagutzeko jardunaldi bat eskaintzen dugu.
RTN-NASek beste gai batzuk ere lantzen ditu, hala nola prestakuntza, sektoreko beste ordezkari batzuekiko koordinazioa eta Nafarroako Gobernuko Kultura Departamentuarekiko lankidetza bere programa askotan.
2021 osoan zehar, Nafarroako Antzoki Sarea (RTN-NAS) kulturaren eta osasunaren arteko oreka-puntua aurkitzeko lanean ari da, arte eszenikoen soziabilizazioa eta gozamena ahalbidetzeko. Zalantzarik gabe, kulturaren errebalorizazioarekin jarraitzeko lan egiten dugu, pandemiak agerian utzi ondoren dagokion leku soziala emateko, ez dela osagarria, milaka pertsonaren bizitzan eta egunerokoan berebiziko garrantzia duela.
Programari atxikitako udalerrien adina, arraza, generoa edo gizarte-egoera edozein dela ere, kalteberatasun-egoeran edo gizarte-bazterketako arriskuan dauden pertsona guztiak dira proiektu honen onuradunak. Gure ateak irekitzen ditugu kolektibo horiek beren ohiko kultur programazio eta jardueretarako sarbidea izan dezaten.
· Sarrerak online saltzeko zerbitzua
Gure elkartearen hasieratik, online sarrerak saltzeko sistema bat ezartzearen alde lan egin dugu. Horretarako, 2014tik Oinarrizko Patroia izeneko tiketariarekin kotizatzen dugu, eta une honetan 31 udalerri erabiltzen ari dira.
· Banatzaileekin elkartzeko jardunaldia
Oso erabilgarria da gure programatzaile elkartuentzat, eta Nafarroako eta Foru Erkidegotik kanpoko banatzaileen proposamen artistikoak bertatik bertara ezagutzeko jardunaldi bat eskaintzen dugu.
RTN-NASek beste gai batzuk ere lantzen ditu, hala nola prestakuntza, sektoreko beste ordezkari batzuekiko koordinazioa eta Nafarroako Gobernuko Kultura Departamentuarekiko lankidetza bere programa askotan.
2021 osoan zehar, Nafarroako Antzoki Sarea (RTN-NAS) kulturaren eta osasunaren arteko oreka-puntua aurkitzeko lanean ari da, arte eszenikoen soziabilizazioa eta gozamena ahalbidetzeko. Zalantzarik gabe, kulturaren errebalorizazioarekin jarraitzeko lan egiten dugu, pandemiak agerian utzi ondoren dagokion leku soziala emateko, ez dela osagarria, milaka pertsonaren bizitzan eta egunerokoan berebiziko garrantzia duela.
